Willem Frederik Hermans

LOSSE AFORISMEN

Wat is een held? Iemand die straffeloos onvoorzichtig is geweest.

Wie jong is, heeft geen behoefte aan gelijken.

Zwakken kunnen zich de luxe van een geweten niet permitteren.

Een slecht mens moet wel heel intelligent zijn, om net zo verschrikkelijk te zijn als een dom mens.

Ik geloof, dat de mensen alleen uit onoplettendheid optimist zijn.

Als iedereen verdraagzaam is, hoeft er feitelijk ook niets meer verdragen te worden.

Kenmerk van een offer is dat het opgaat in rook.

MANDARIJNEN OP ZWAVELZUUR

Er zijn geen goede schrijvers. Soms ontstaat in ons land een goed boek, dat op het gemiddelde peil geen invloed heeft. De goede boeken zijn meestal afkomstig van zonderlingen, liefhebbers die stiekum schrijven in het holst van de nacht en niets te maken hebben met het literaire leven, met de levende literatuur als geheel.

MOEDWIL EN MISVERSTAND

Wie tegen de zon zijn tong uitsteekt, moet blind zijn of vrezen het te worden.

Liefde is taai, liefde is een schimmel waar geen koelkast tegen baat.

IK HEB ALTIJD GELIJK

…in Nederland zit de ware vrijheid sinds eeuwen op een luie stoel met een voetenkussen onder haar lelijke benen. Lodewijk

Nederlanders laten zich niets wijsmaken! Die gebruiken hun eigen hersens! Zelfs wat er zwart op wit staat, geloven ze niet. Lodewijk

Maar wie is er ooit een stap opgeschoten met de waarheid? Lodewijk

Iedereen gaat in Holland ergens naartoe op een driehoek van ijzer met twee grote wielen. Lodewijk

Ik wist altijd alles. Ik heb altijd gelijk. Maar als je gelijk hebt, heb je niets. Lodewijk

Ik heb veel te lang geleefd! Alleen wie dood is, heeft eindelijk ongelijk. Als je altijd zou blijven leven, komt er altijd weer een ogenblik dat je gelijk hebt. Dat is verdomd vervelend. Lodewijk

Maar als je klein bent, neem je nooit een besluit voorgoed. Als je groot bent trouwens ook niet. Lodewijk

Omgaan met mensen is iets wat je jong moet leren. Als je het jong niet leert, leer je het later ook niet meer. Dan blijf je altijd alleen. En wie werkelijk alleen is, die bereikt niets. Lodewijk

Het recht is een gouden sleuteltje voor wie maar handig genoeg is. De meeste verdachten gaan de gevangenis in en de meeste advocaten worden schatrijk. Lodewijk

Weet je waarom in de Bijbel speciaal staat dat je je vader en moeder niet mag vervloeken? Omdat ze de eerste personen zijn die voor zo’n behandeling in aanmerking komen. Lodewijk

Wat is een man in burger een bedonderd gezicht. Als een man een uniform aan heeft, kun je tenminste nog denken: hij is de enige niet die er belazerd uitziet. Lodewijk

Holland is een beschimmelde, zure rest, achtergebleven in een uitgeschraapte pan. Lodewijk

Geestelijke waarden, dat is alleen voor mensen die geen materiële waarden te pakken kunnen krijgen. Of voor mensen die teveel materiële waarden bezitten en te lui zijn er verder moeite voor te doen! Dat zijn geestelijke waarden. Lodewijk

Als iemand zijn eigen zin niet kan doen, blijft er niets anders over dan de zin van een ander te doen. Lodewijk

Maar wie iets onmogelijks wil en daarna inziet dat het onmogelijk is en toch niet op een ander idee komt, toch niet op iets anders overschakelt, die zal evengoed het onmogelijke proberen. Lodewijk

Idealen zijn de kleuren van een blinde en de oorsuizingen van een stokdove! Dat zijn idealen! Lodewijk

In dit land moet je genie zijn of anders ondergaan. Lodewijk

Want geld is iets waarvoor meer te krijgen is dan voor wat anders ook. (….) Alleen mensen die het niet hebben, plegen lang uit te weiden over alles wat er voor geld niet te koop zou zijn. En bovendien, geld is in een nauwbehuisd land als het onze, het enige dat altijd nog wel een plaatsje vinden kan. Lodewijk

Ik beklaag iedereen die niet onmiddelijk bij zijn geboorte is wat hij later graag wil zijn. Alles wat iemand later bereikt, heeft hij gestolen. Lodewijk

Wat moet je beginnen in een overbevolkt land als je helemaal niets bijzonders weet? Als ze in plaats van jou, net zo goed een paar miljoen anderen zouden kunnen nemen die ook niets bijzonders zijn? Gertie

Voetbal, dat is het waardoor de oorlog uitgebannen kan worden, daardoor kan onze beschaving worden gered. Key

Ideeën aan de man brengen, dat lukt zelfs de Roomse kerk niet ….., en hun ideeën zijn gerust zo oud als het achterwerk van Sinterklaas. Daarom maken de Katholieken d’r altijd een heleboel trammelant bij. Dan gaan zelfs de ideeën erin als een borrel in een doodgraver. Key

Wat is de waarheid? Waarheid is niets anders dan een rode slagboom waarachter de onzekerheid ligt. Waarheidzoekers zijn niets anders dan gedreven tot onzekerheid! Alwin

Maar de mensen zijn bang voor oorlog. Ze liggen liever op bed, met een kankergezwel in hun buik en een spaarbankboekje onder hun hoofdkussen. Kervezee

CONSERVE

Het leven moet eindeloos vervelend zijn dat mensen zich zo inspannen. Hermans

De waarheid, dat alles inderdaad voor niemendal is, komt nu eenmaal altijd teveel in strijd met de hoop die leven doet. Ferdinand

Ik weet niet wat ouders zijn. Ik ben voortgekomen uit het niets. Ferdinand

DE TRANEN DER ACACIA’S

Alle geleerden zijn min of meer kinderen die spelen. Arthur

Er zijn misschien maar twee mogelijkheden: men is minderwaardig en men weet dat men dat is. Dan heeft men dus volgens u een minderwaardigheidscomplex. De tweede: men is minderwaardig en men doet alsof men het niet is. Dan is men volgens mij een idioot. Arthur tegen Alice

Ik leef maar één keer. Ik weet niets van mijn leven. Waarom willen andere mensen weten of God bestaat, of hoe de wereld geschapen is, of hoe uit dode materie leven ontstaat, als het onmogelijk is te weten waar iemands eigen leven uit bestaat? Arthur

Iedereen is van binnen een bioscoop. Je zit er alleen altijd in je eentje te kijken. Je hebt de illusie dat er plaats is voor meer personen. Maar dat is niet zo. Arthur

Denken: waarom doe ik dit….Denken: waarom doe ik dat….Later inzien dat nergens voor nodig is. Andrea

Mens is van binnen niets. Is alleen wat hij denkt, moet niet denken. Andrea

Zolang je niet doodgaat, kan er niets ergs gebeuren, want het enige erge wat er eigenlijk bestaat, is doodgaan. Arthurs vader

Alleen de sterken verlangen naar de dood, omdat zwakken het sterven vrezen. Arthurs vader

NOOIT MEER SLAPEN

Wat is wetenschap? Wetenschap is de titanische poging van het menselijk intellect zich uit zijn kosmische isolement te verlossen door te begrijpen! Professor Nummedal

Zo gauw je op een andere manier vervoerd wordt dan een ander, ga je wuiven. Alfred

Een vermoeden groeit in mij tot een zo grote waarschijnlijkheid, dat ik niet zal kunnen nalaten er een handeling op te laten aansluiten. Alfred

Sibbelee vertoonde nu het zelfingenomen lachje, waarvan je eerst denkt dat hij bedoelt: Geweldig ben ik, niet waar, een beroemdheid als ik weet overal raad op. Maar later begrijp je dat hij gedacht heeft: Goddank, dat gaat er in als koek. Alfred

Alles is te doen voor wie niet op tijd let, voor wie in zijn kleinkinderen en in de kleinkinderen van zijn kleinkinderen gelooft, voor wie gelooft dat de mensheid een taak heeft. Alfred

Wie durft erop te vertrouwen dat het op een wereld waar al zoveel offers totaal voor niets zijn gebracht, mogelijk is ook maar een enkel offer te brengen dat zin heeft? Alfred

Rendieren. Dieren van sprookjes, kerstkalenders en ansichtkaarten. Herten met geweien van vilt. Exotisch en door overmaat van beroemdheid banaal geworden. Alfred

Een van de oorzaken waardoor de meeste leesboeken altijd over dezelfde dingen handelen, is de bezorgdheid van de auteurs dat iedereen zal kunnen begrijpen waar het over gaat. Vaktermen zijn uit den boze. Hele categorieën van bezigheden en beroepen zijn nooit in een roman beschreven, omdat het zonder vaktermen onmogelijk zou zijn de werkelijkheid te benaderen. Van andere beroepen: politie, dokters, cowboys, zeelui, spionnen, bestaan alleen de karikaturen die corresponderen met de waanvoorstellingen van de leken voor wie de lectuur is bestemd. Alfred

Al vind ik dan geen meteoorkrater, ik kan niet beweren dat ik helemaal niets vind, al heeft wat ik vind met geologie niets te maken, al is het helemaal niet onder te brengen in de wetenschappen van aarde of kosmos. In geen enkele wetenschap voorlopig. Hier is sprake van een geval door Wittgenstein beschreven, waarin de manier waarop iemand ertoe gekomen is iets te begrijpen, verdwijnt in datgene dat hij begrepen heeft. Alsof je zou zeggen: dat heb ik begrepen nadat ik sterke koffie had gedronken. Maar de koffie heeft niets te maken met wat ik begrepen heb. Alfred

Met een holle maag lach je veel gemakkelijker dan anders. Alfred

Elk nieuw leven dat een mens begint is een voortzetting van het oude leven! Alfred

… de werkelijk zwarte nacht, waarin je slapen kunt, als je niet wordt voortgejaagd door het besef te moeten inhalen wat je overdag verzuimd hebt, te moeten goedmaken wat je hebt verknoeid. Alfred

Niemand kan tweemaal op hetzelfde punt beginnen. Elk experiment dat niet herhaald kan worden, is helemaal geen experiment. Niemand kan met zijn leven experimenteren. Niemand hoeft zich te verwijten dat hij in den blinde leeft. Alfred

In een klein land zijn het altijd de naäpers die het hoogst staan aangeschreven en dat geldt op alle gebieden. Arne

Ik geloof soms dat de koppigheid waarmee mensen aan tradities vasthouden, voldoende is om iedere hoop op te geven dat de mensheid door rationele maatregelen gelukkig zal worden. Arne

Niemand weet hoeveel bedriegers niet beter weten of zij zijn altijd doodeerlijk geweest. Arne

Van alles wat er op de wereld gebeurt, is het leven onder het wateroppervlak het meest onzichtbaar voor de mens. De waterwereld is het minst de onze. Daarom is de waterwereld het machtigste symbool van het hiernamaals, de hemel wordt weerspiegeld in het water. Van alle mensen is de visserman degene die het meest vertrouwd is met de waterwereld. Hij haalt er nooit geziene wezens uit naar boven, hij daalt erin af als hij schipbreuk lijdt. Daarom zijn alle grote profeten altijd vissers. Mikkelsen

Zoals de iguanodons te gronde gegaan zijn aan hun grootte, zo zal de menselijke soort eenmaal uitsterven aan het besef van zijn overbodigheid. Qvigstad

Ik heb de grootste eerbied voor iemand die een vreemde taal kent. Maar zodra ze merken dat ik een Amerikaanse ben, gaan ze hun Engels spreken met de dolste keelverdraaiingen, in de mening dat het een Amerikaans accent is. En dat is in alle Europese landen zo. Wilma

AU PAIR

Schrijvers zijn net als andere mensen machteloos ten opzichte van de dingen die er in de wereld gebeuren. Maar soms vragen ze zich af, of ze ook machteloos moeten toezien bij wat er gebeurt in de boeken die ze zelf verzinnen. Een ‘bejaarde meneer’

Misschien is dit wel de ware functie van schrijvers: dingen vertellen aan het publiek, die het publiek voor geen geld over zichzelf vertellen zou, en misschien zijn schrijvers daarom bijzonder en daarom alleen. Paulina

Wat er in een opera gebeurt is in de werkelijkheid toch altijd onmogelijk, dus waarom zou het als echt en mogelijk moeten worden voorgesteld? Niet was je ziet of weet geeft de doorslag, maar wat de muziek je doet dromen. Paulina

Deze wereld is nu eenmaal zo geschapen, dat wat zonder noodzaak niet verteld hoeft te worden, ’t best geheim kan blijven. Edouard

Een mens kan God aanbidden en de Heilige Maagd, zonder zich te schamen, want hij weet dat hij het voorwerp van zijn aanbidding nooit evenaren zal. Maar wie een schilder aanbidt, aanbidt een ander mens. Een schilder is geen god. Aan geen kind dat in de wieg ligt kun je zien of het later een groot, beroemd schilder zal worden. Of niet. Maar wie zijn laatste cent uitgeeft aan de werken van een bepaalde artiest, erkent dat hij zelf die schilder niet evenaren kan, terwijl Rembrandt en Vermeer toch ook maar mensen waren, geen goden. Een ander mens niet kunnen evenaren, is de erkenning van een nederlaag. Edouard

Mensen tonen door hun handgeklap dat ze zich onderwerpen, zich overgeven, dat ze beseffen niets dan herriemakers te zijn in vergelijking met de kunstenaar. Dat wil hij horen, altijd weer. Zo mooie muziek als de kunstenaar zelf maakt, kan niemand voor hem maken, en daarom moet hij blij zijn met het gebonk van galeislaven en het gerammel van hun ketens. Michel

Er bestaat op deze wereld niets wat je in zo grote moeilijkheden brengen kan, als letterlijk geloven wat de mensen zeggen. Armand